21.06.2017
Polski system podatkowy zagraża funkcjonowaniu i rozwojowi uczciwych firm
Nowa, prosta i przejrzysta ustawa o podatku od towarów i usług, procedura weryfikacji rzetelności kontrahenta na poziomie ustawowym, premiowanie pracowników organów podatkowych za solidność i rzetelność podatników oraz obowiązek wydania decyzji w ciągu 3 miesięcy od wstrzymania zwrotu podatku VAT – to niektóre propozycje uzdrowienia polskiego systemu podatkowego, zaprezentowane przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego w Sejmie RP.
Nie można dłużej pozwalać, by uczciwi przedsiębiorcy odpowiadali za przekręty organizowane przez przestępców, dlatego należy szybko wprowadzić cały szereg zmian w systemie podatkowym – argumentowali eksperci ZPP podczas prezentacji raportu „VAT-kluczowy problem polskiego systemu podatkowego”. W przedstawionym w środę 21 czerwca 2017 roku opracowaniu, wskazane zostały realne przeszkody uniemożliwiające prawidłowe funkcjonowanie wielu polskim firmom. W ocenie ZPP pokonanie problemów związanych z systemem podatkowym leży w interesie każdego uczestnika rynku, gdyż przełoży się na możliwości zatrudniania większej liczby pracowników, produkowania lepszej jakości wyrobów czy też - w rezultacie zmniejszenia obciążeń administracyjnych – oferowania produktów i usług taniej.
System podatkowy w Polsce jest dalece niedoskonały i co do tej diagnozy panuje powszechna zgoda. Można wyróżnić dwa newralgiczne obszary – pierwszy to model funkcjonowania administracji skarbowej, ze szczególnym uwzględnieniem panującego wewnątrz niej systemu motywacyjnego. Drugim są problematyczne praktyki, stosowane na podstawie obowiązujących przepisów. Polegają one przede wszystkim na wstrzymywaniu zwrotów podatku VAT czy przerzucaniu odpowiedzialności za oszustwa podatkowe na uczciwych przedsiębiorców – mówił podczas posiedzenia adwokat Jacek Cieplak, Dyrektor Biura Legislacji ZPP.
W ocenie ekspertów ZPP stosowany w Polsce system oceny efektywności pracowników kontroli skarbowej, premiujący wysokość dokonanych przez nich ustaleń, jest wysoce nieskuteczny. W 2014 roku wykryto nieprawidłowości powodujące uszczuplenia podatkowe w kwocie 10 602,3 mln zł, jednak złożone w efekcie korekty deklaracje podatkowe zwiększyły wpływy do budżetu jedynie o niewiele ponad 410 mln zł. Dlatego Związek Przedsiębiorców i Pracodawców proponuje premiowanie za terminowość dopełniania obowiązków rejestracyjnych oraz terminowość i rzetelność rozliczeń dokonywanych przez podatników. Ponadto, w celu zwiększenia efektywności działań pracowników aparatu skarbowego, powinny należeć się im premie, jeżeli udałoby się im uzyskać dodatkowe środki z tytułu korekty deklaracji w związku z wykazanymi w toku postępowania nieprawidłowościami. Warunkiem uzyskania jakiejkolwiek premii musiałoby być jednak uprawomocnienie się decyzji wydanej w przedmiotowej sprawie.
Na łamach raportu omówione zostały cztery konkretne przypadki innego problemu polskiego systemu podatkowego, jakim jest masowe i długotrwałe wstrzymywanie przez organy podatkowe zwrotów podatku VAT. ZPP proponuje wprowadzenie konieczności wydania decyzji po trzech miesiącach od wstrzymania zwrotu podatku od towarów i usług, która następnie podlegałaby zaskarżeniu do sądu, również z trzymiesięcznym terminem na rozpatrzenie sprawy. W przypadku nie wywiązania się przez organ podatkowy, jak i sąd z zaproponowanego obowiązku - przedstawienia decyzji/ zawyrokowania w sprawie - w terminie, przyjmowałoby się domniemanie, iż została wydana decyzja o zwrocie podatku VAT.
Organy podatkowe nie radzą sobie ze ściganiem przestępców, w związku z tym odpowiedzialność za oszustwa ponoszą uczciwi przedsiębiorcy. Mechanizm przerzucania tego ciężaru na uczciwe firmy jest oparty na solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe. W rezultacie mamy do czynienia z sytuacją, w której przedsiębiorcy działają w ciągłej niepewności, ponieważ potencjalnie w każdym segmencie gospodarki przestępcy mogą rozpocząć „karuzelę podatkową", wciągając w nią - jako „bufory” - legalnie działające firmy – powiedział ekspert ZPP z zakresu prawa podatkowego Maciej Letkiewicz. - Problemem jest także stosowanie przez organy skarbowe zabezpieczenia na majątku przedsiębiorcy, obejmującego przeważnie blokadę środków na rachunku bankowym, a to prowadzi do utraty płynności finansowej – dodał.
W ocenie ekspertów ZPP, zaprezentowanej podczas posiedzenia, podstawowym postulatem, który doprowadziłby do ukrócenia odpowiedzialności uczciwych podatników za przestępstwa podatkowe innych podmiotów, byłoby wypracowanie przez polskiego ustawodawcę odpowiednich procedur, po których spełnieniu podatnik miałby w świetle prawa pewność, że zawiera transakcję z uczciwym kontrahentem. Odpowiedzią na drugi problem jest ustanowienie instytucji kuratora zabezpieczonego majątku. Instytucja ta miałaby funkcjonować w ten sposób, że w wydanej decyzji zabezpieczającej wskazany byłby kurator, która sprawowałby nadzór nad wydatkowaniem środków przez przedsiębiorcę umożliwiając mu dalsze funkcjonowanie.
Należy korzystać z dostępnych wzorców zagranicznych - polski aparat skarbowy powinien być wyspecjalizowany i przyjazny podatnikowi, tak jak kanadyjski, i powinien, jak w Wielkiej Brytanii, dysponować nowoczesnymi narzędziami analitycznymi, by móc skuteczniej typować podmioty do kontroli – rekomenduje Maciej Letkiewicz z ZPP.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców postuluje również rozpoczęcie prac nad nową ustawą o podatku od towarów i usług. Zdaniem ZPP aktualnie obowiązujące przepisy są na tyle skomplikowane, że stały się - z punktu widzenia podstawowego ich adresata, czyli przeciętnego podatnika - niemal niemożliwe do zrozumienia i prawidłowego zastosowania.
21.06.2017 Raport ZPP: VAT - kluczowy problem polskiego systemu podatkowego
